Page 61 - Ponad słowami kl.1

115
ĆWICZENIE UMIEJĘTNOŚCI

6. Jaką funkcję pełni apostrofa rozpoczynająca ostatnią strofę wiersza? Jaki charakter nadaje
końcowej części utworu?
7. Leopold Staff rozpoczyna wiersz Przedśpiew następującymi słowami:
Czciciel gwiazd i mądrości, miłośnik ogrodów,
Wyznawca snów i piękna i uczestnik godów,
Na które swych wybrańców sprasza sztuka boska:
Znam gorycz i zawody, wiem, co ból i troska,
Złuda miłości, zwątpień mrok, tęsknot rozbicia,
A jednak śpiewać będę wam pochwałę życia –
Bo żyłem długo w górach i mieszkałem w lasach.
Leopold Staff, Wiersze zebrane, t. 2, Warszawa 1955
Uzasadnij, że zacytowany fragment wiersza Leopolda Staffa może stanowić komentarz
do refleksji zawartej w pieśni Jana Kochanowskiego.
• Porównaj przesłanie płynące z obu tekstów – zwróć szczególną uwagę na wyeksponowany
w utworach związek człowieka z przyrodą.

8. Sformułuj dwa argumenty, którymi potwierdzisz, że Pieśń II ma horacjański charakter (na-
wiązuje do poezji Horacego).

• Przypomnij sobie, czym jest horacjanizm i jakie są charakterystyczne dla niego cechy.
Pamiętaj, że model poezji stworzony przez Horacego naśladowali twórcy kolejnych epok,
w tym Jan Kochanowski.
• Zauważ, że horacjanizm to nie tylko cechy poetyki, lecz także prezentowana w utworach
Horacego postawa wobec życia. Łączyła ona założenia filozofii epikurejskiej i stoickiej
i polegała na stosowaniu zasady złotego środka, która zakładała zachowanie równowagi
między pragnieniami a tym, co niesie los oraz powściągliwość w wyrażaniu emocji.

•
Zestaw 2

Przeczytaj uważnie wiersz i wykonaj zamieszczone pod nim zadania.

Bolesław Leśmian
Ubóstwo
Każde zmarło inaczej śmiercią strasznie własną!…
Ciało matki i ojca, i siostry, i brata…
Dziś rysy waszych twarzy w pamięci mi gasną,
Umieracie raz jeszcze śmiercią spoza świata.

Już nie umiem zobaczyć siostry mej uśmiechu, –
I tego, jak konając, padła na podłogę…
Brat mglisty i niecały śni mi się w pośpiechu, –
I głosu, którym mówił, przypomnieć nie mogę.

Pochowani w mogile mrą wciąż za mogiłą!
Widzę was na tle nieba, niby znaki wodne,
Takie inne, znikliwe, z przeszłością niezgodne,
Jakbym nigdy was nie miał – jakby was nie było!